در تمدن اسلامی بین زن و مرد از منظر انسانی هیچگونه تفاوتی وجود ندارد و در درجات معنوی برای زنان جایگاهی بالاتر در نظر گرفته شده است. تا جائیکه جایگاه مادیر در نظام آفرنیش جایگاهی بی بدیل و طبق حدیث نبوی «بهشت زیر پای مادران است» همچنانکه مولای متقیان «زن»را گلی لطیف میدانند. این احادیث در کنار سیره نبوی و ائمه و احکام اسلام و آیات قرآن، بر نگاه موسع و بی نقص اسلام به مسئله زن و خانواده دلالت دارد. بر همین اساس تمدن غربی که در موضوع زن چیزی برای عرضه ندارد و نمیتواند در این خصوص به مباحثه با تمدن اسلامی بر خیزد، به فرار از پاسخگویی و هوچی گری و حاشیه سازی روی آورده تا بر ظلم دنباله دار دنیای غرب به زنان و اضمحلال نهاد خانواده سرپوش گذاشته و اذهان مخاطبان را از این نگاه ظالمانه منحرف کند. از این مسیر دنیای غرب میکوشد هم جلوی موج اسلام گرایی را بگیرد و هم همچنان به بهره گیری ابزاری از زنان ادامه دهد.
زن و خانواده یکی از موضوعاتی است که همواره مورد توجه و تاکید رهبر معظم انقلاب بوده است. همچنانکه در دیدار اخیر نیز ایشان با تاکید بر اینکه زن نقطه قوت اسلام است تقابل میان نگاه تمدن غربی و اسلامی به زن را مورد توجه قرار دادند. بر این اساس «زن»، هویّت، ارزشها، حقوق، تکالیف، آزادیها و محدودیّتهای زن، موضوعی است که در دنیای امروز دو رویکرد به آن وجود دارد؛ یکی رویکرد متداول غربی و دوم رویکرد اسلامی. به تعبیر رهبری این دو در مقابل هم قرار دارند، دو جریان که هر کدام در پاسخ به این مسائل زنان نظری دارند. نکته قابل تامل اینجاست که نظام فرهنگی و تمدّنی غرب، در این مسائل حاضر به مباحثه نیست و از ورود در بحث و تحقیق فرار میکند. چرا که در این خصوص چیزی برای عرضه ندارد. در مقابل مسئله را با هوچی گری و استفاده از ابزارهایی همچون هنر، سینما و فضای مجازی جلو میبرد تا از پاسخگویی به سوالات و ابهاماتی که در جهان بینی غربی در خصوص مسئله زن وجود دارد فرار کند. اما بیینیم نقاط قوت و ضعف و تقابل میان دو تمدن اسلامی و غربی در موضوع زنان چیست.
رویکرد تمدن غرب به زن
بر اساس فرمایشات رهبر انقلاب «رویکرد تمدن غرب در مبحث بسیار مهم و حیاتی زن، در ۲ عامل سودجویی و لذتبخشی خلاصه میشود». حتی نگاه متفکران غربی هم به زن، اوج تحقیر زن در تمدن غربی را به تصویر میکشد. همچنانکه سقراط، زن را بزرگترین دلیل انحطاط بشر میدانست و ارسطو معتقد بود خدا زن و برده را آفرید تا به مرد خدمت کند. در میان فلاسفه معاصر نیز افرادی مانند برتراند راسل وجود دارند که نگاهشان مبتنی بر همان عقاید زنستیز گذشته است. او درباره زنان چنین نظری دارد: «زن دروازه جهنم و امالفساد است.»
در نگاهی به تاریخ تمدنی غرب میتوان دریافت با انقلاب صنعتی در غرب و نیاز به بازار مصرف و نیروی کار ارزان قیمت، زنان غربی از خانه به بازار کار کشانده شده و سپس از جاذبههای جنسی آنان در راستای ترویج مصرف گرایی و تبلیغات برای جذب مشتری به منظور گردش چرخهای صنعت بهره گیری شد. همین مسئله موجب شد تا در کنار انقلاب صنعتی، دنیای غرب انقلاب جنسی را رقم بزنند؛ انقلابی که به فاجعه اضمحلال بنیانهای خانواده در غرب منتهی شد و بحران خانواده و مادری را در این بخش از دنیا بوجود آورد.
ماحصل تمدن غرب برای زنان
تمدن غربی بر پایه نظام لیبرالی پایه گذاری شده و در این راستا زن به عنوان ابزاری برای التذاذ مردان و تحقق مطامع و راهبردهای نظام سرمایه داری محسوب میشود. با وجود این دنیای غرب میکوشد تا ابزارگرایی نسبت به ماهیت زن رابه مثابه آزادی عمل زنان در جامعه جلوه دهد و در مقابل، حفظ حریم مقدس و کارکرد تربیتی زنان به مثابه نقض آزادی زنان بنمایاند.
این در حالی است که بردهداری جنسی، دستمزد نابرابر، استفاده ابزاری از جذابیتهای جنسی زنان در نظام لیبرالیستی غربی در صنعت تبلیغات و سینما، راهاندازی صنعت سکس و همچنین ترویج همجنسگرایی، ظلم مضاعفی است که دنیای غرب در حق زنان روا داشته است و نتیجه آن را در تولد نوزادان نامشروع و بلاتکلیف و آمار تکاندهنده سقط جنین و اضمحلال ساختار خانواده مشاهده میکنیم.
شرم دنیای غرب در برابر زنان
در این میان، اما آمار روز افزون فساد و فحشا و خشونت علیه زنان و کشتار آنها در دنیای غرب به گونهای پیش میرود که امنیت و آرامش را از زنان غربی گرفته است. در انگلیس هر سه روز یک زن توسط شریک زندگی اش کشته میشود. حجم خشونتها و کشتار زنان در فرانسه به گونهای است که «امانوئل مکرون» رئیسجمهور فرانسه با انتشار اسامی زنانی که توسط شریک زندگی خود کشته شدهبودند، در صفحه فیسبوک خود نوشت: «خانمها من از شما عذر میخواهم. جمهوری فرانسه نتوانست به خوبی از شما محافظت کند.» امریکا، آلمان و کشورهای اسکاندیناوی نیز وضعیت مشابهی را تجربه میکنند، اما جریان مسلط رسانهای در دنیای غرب چهره خندان زنان هالیوودی را به ما نشان میدهد بی آنکه بدانیم پشت نقاب لبخند هالیوودی آنها چه خبر است!
منطق قوی و پشتوانه عقلانی نگاه اسلام به مسئله زن
در نگاه تمدن اسلامی زن جایگاهی والای مربی بشریت را دارد و تربیت نسل به عهده زنان گذاشته شده است.جایگاه مادری آنچنان والاست و آنقدر احادیث و روایات در این خصوص وجود دارد که نمیتوان هیچ بدیلی برای این جایگاه در نظام آفرینش قائل شد. از سوی دیگر اسلام به زن و مرد نگاهی انسانی دارد و در این نگاه انسانی هیچ تفاوتی میان آنها وجود ندارد و ما با عدالت جنسیتی مواجهیم. بدین معنا که عدالت به معنای قرار گرفتن هر چیز در جایگاه خود است و اسلام بر مبنای خلقت و ویژگیهای انسانی زن و مرد تفاوتهایی را در حقوق و وظایف برای آنها قائل شده که در نهایت به نفع آنهاست.
همچنانکه به تعبیر مقام معظم رهبری اسلام در همهی بخشهای مربوط به زن، منطق محکم و قوی و پشتوانهی عقلانی دارد؛ چه آنجایی که مسئلهی جنسیّت را نفی میکند، چه آنجایی که مسئلهی جنسیّت را برجسته میکند.
انقلاب اسلامی ایران نیز با تکیه بر نگاه تمدنی اسلام زمینههای رشد و تعالی زنان را هم در زمینههای فردی و خانوادگی و هم در حوزههای اجتماعی و مشارکتهای سیاسی فراهم کرده به گونهای که وضعیت زنان بلحاظ تحصیلات و مشارکتهای اجتمای سیاسی در دوران قبل و بعد از انقلاب قابل مقایسه نیست. هر چند کمبودها و کوتاهیهایی هم وجود دارد که این کمبودها درست همان نقاطی است که نگاه تمدنی اسلام محور اقدامات، برنامهها و سیاست گذاریهای ما نبوده است.
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد